Η χώρα μας έχει παράδοση στην παραγωγή σταφυλιού. Το κλίμα που επικρατεί ευνοεί αρκετά την καλλιέργειά του. Είναι λογικό, όμως, να χρειάζεται και η απαραίτητη περιποίηση. Το κλάδεμα αμπελιού αποτελεί την πιο σημαντική αμπελοκομική επέμβαση και ίσως και την πιο δαπανηρή. Ωστόσο, είναι αναγκαία για την παραγωγική - οικονομική αξιοποίησή του και τη μετατροπή του από την άγρια μορφή σε καλλιεργούμενη. Εάν διαθέτεις αμπέλια, θα βρεις παρακάτω τα είδη κλαδέματος και πώς να τα εφαρμόσεις.
Με τον όρο κλάδεμα αμπελιού εννοούμε την αφαίρεση των ζωντανών τμημάτων του πρέμνου διαφορετικής ηλικίας και μορφής, όπως βραχίονες, κληματίδες, βλαστοί, φύλλα και ταξιανθίες. Πρόκειται για μια εργασία που απαιτεί ειδικές γνώσεις για την επιλογή των τμημάτων που θα διατηρηθούν και εκείνων που θα κοπούν, αλλά και εμπειρία και δεξιότητα για την εφαρμογή των τομών κλαδέματος. Επομένως, ίσως χρειαστείς έναν κηπουρό για να σε βοηθήσει. Το κλάδεμα αμπελιού διακρίνεται σε κλάδεμα μόρφωσης και καρποφορίας, ανάλογα με το στόχο. Με βάση, όμως, την εποχή και την ηλικία των οργάνων, διακρίνεται σε χειμερινό, που εφαρμόζεται σε ξυλοποιημένα όργανα, όπως κληματίδες και βραχίονες, και σε θερινό ή χλωρό που αφορά τους βλαστούς.
Ποιο είναι το κατάλληλο κλάδεμα αμπελιού;
Κλάδεμα μόρφωσης
Το κλάδεμα μόρφωσης εκτελείται κατά τα 3-4 πρώτα χρόνια της καλλιέργειας προκειμένου να δοθεί καλύτερη μορφή, να διευκολυνθούν οι καλλιεργητικές εργασίες, να αποφευχθούν ορισμένες ασθένειες και να υπάρχει επαρκής φωτισμός και αερισμός των φύλλων. Το είδος μόρφωσης που θα δοθεί εξαρτάται από την ποικιλία του αμπελιού, τις κλιματικές συνθήκες, τη γονιμότητα του εδάφους, τη δυνατότητα εφαρμογής και το σύστημα καλλιέργειας.
1. Κυπελλοειδές
Τα αμπέλια αυτού του είδους μόρφωσης διαθέτουν μικρού μήκους σκελετικά στοιχεία και περιορισμένη βλάστηση. Ο κορμός τους έχει ύψος 10εκ. έως 1,4μ., ενώ ο αριθμός των βραχιόνων στο άνω άκρο κυμαίνεται από 3 έως 15 σχηματίζοντας ένα κύπελλο. Στα πλεονεκτήματα συμπεριλαμβάνονται η απλότητα και η ευκολία μόρφωσης, καθώς και η μικρή δαπάνη για υποστύλωση του αμπελιού. Ενώ μειονεκτήματα αποτελούν η μειωμένη ανάπτυξη και ευρωστία του πρέμνου, αλλά και το πυκνό και συμπαγές φύλλωμα. Το τελευταίο αυξάνει το ποσοστό φύλλων που βρίσκονται σε σκιά και δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών.
Για το κλάδεμα μόρφωσης σε σχήμα κυπέλλου, το 1ο έτος κλάδεψε την κύρια κληματίδα στο ύψος των δύο οφθαλμών. Στην περίοδο βλάστησης του 2ου χρόνου, στόχος είναι η απόκτηση ισχυρού βλαστού που θα αποτελέσει τον κορμό. Επομένως, μόλις οι βλαστοί που προκύψουν φτάσουν σε μήκος 10- 20εκ., επίλεξε εκείνον που έχει καλύτερη κατάσταση υγείας, ζωηρότητα και πιο κατακόρυφη κατεύθυνση. Διατήρησε, λοιπόν, τον έναν εκ των δύο προσδένοντάς τον σε πάσσαλο. Η πρόσδεση θα πρέπει να συνεχιστεί σε όλο το μήκος, μέχρι ο βλαστός αποκτήσει το επιθυμητό ύψος. Στη συνέχεια, όταν πια υπερβεί κατά 20εκ. το ύψος που θέλεις, τότε κορυφολογείται. Στο δεύτερο χειμερινό κλάδεμα αμπελιού, επιδιώκεται η δημιουργία ισχυρής κληματίδας- κορμού. Αυτό σημαίνει ότι, οι ανεπιθύμητες κληματίδες κόβονται από τη βάση και ακολουθεί αξιολόγηση της ζωηρότητας της κληματίδας που θα αποτελέσει το μελλοντικό κορμό. Αυτή γίνεται με κριτήριο τη διάμετρό της, που πρέπει να είναι τουλάχιστον 8 χιλιοστά. Εάν αξιολογείται θετικά, τότε κόβεται στον αμέσως επόμενο κόμβο από το επιθυμητό ύψος. Τονίζεται ότι, η κληματίδα δένεται στον πάσσαλο με ισχυρό δεσμό στο άνω άκρο, ενώ στο υπόλοιπο τμήμα με χαλαρότερους.
Στον 3ο χρόνο του αμπελιού, στόχο αποτελεί η απόκτηση ζωηρών βλαστών στο άνω τρίτο της κληματίδας-κορμού, που θα αποτελέσουν τους βραχίονες. Νωρίς την άνοιξη, διατηρούνται 2-3 βλαστοί στο ανώτερο τμήμα. Μόλις αποκτήσουν μήκος 50-60 εκ. κορυφολογούνται, με σκοπό τη θρέψη και την προστασία τους. Οι υπόλοιποι βλαστοί που βρίσκονται στο μέσο και κάτω, κόβονται μόλις εκβλαστήσουν. Για καλύτερο σχηματισμό των βραχιόνων, οι κληματίδες που βρίσκονται σε επιθυμητό ύψος και θέση κλαδεύονται στους δύο οφθαλμούς. Στην περίοδο βλάστησης του 4ου έτους, εφαρμόζονται τα χλωρά κλαδέματα για την προστασία των βλαστών, την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας και την απόκτηση εύρωστων και ζωηρών πρέμνων. Συνεπώς, θα πρέπει να φροντίσεις για τη διατήρηση 1-2 βλαστών σε κατάλληλη θέση. Στόχος είναι η συμπλήρωση του αριθμού των βραχιόνων και η εκτέλεση του πρώτου χειμερινού κλαδέματος καρποφορίας. Αν υπάρχει κληματίδα που βρίσκεται σε κατάλληλη θέση, τότε κλαδεύεται στους 2 οφθαλμούς για να δημιουργηθεί νέος βραχίονας.
2. Γραμμικό
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του γραμμικού σχήματος είναι η συλλογική υποστύλωση. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται υποστύλωση του κατακόρυφου κορμού, των οριζόντιων και των φυλλωμάτων. Αποτελείται από κατακόρυφους πασσάλους και 3 οριζόντια σύρματα. Αυτά τοποθετούνται σε διάφορα ύψη, το 1ο στα 40-50 εκ. και στηρίζει τον κορμό, ενώ τα επόμενα απέχουν 40-90 εκ. μεταξύ τους. Στα πλεονεκτήματα περιλαμβάνονται η καλή διάταξη των φυλλωμάτων και των σταφυλιών, η φωτοσύνθεσή τους, ο καλύτερος αερισμός και φωτισμός, η ομοιόμορφη ωρίμανση των σταφυλιών, η αύξηση της παραγωγής και η δυνατότητα εκμηχάνισης της καλλιεργητικής φροντίδας. Αντίθετα, στα μειονεκτήματα ανήκουν το αυξημένο κόστος εγκατάστασης και η απαιτούμενη εμπειρία των αμπελουργών. Το κλάδεμα αμπελιού σε γραμμικό σχήμα αφορά κυρίως τη μόρφωση αμφίπλευρου γραμμικού. Διακρίνεται στη χρησιμοποίηση είτε ενός κύριου και ενός μεσοκάρδιου βλαστού, είτε δύο μεσοκάρδιων και εξαρτάται από τη ζωηρότητα της ποικιλίας. Πώς, όμως, γίνεται το συγκεκριμένο κλάδεμα αμπελιού;
Κατά το 1ο έτος φύτευσης, όπως και στο κύπελλο, εφαρμόζεται χειμερινό κλάδεμα. Ενώ στο 2ο χρόνο ο βασικός στόχος είναι η απόκτηση κατάλληλων βλαστών που θα αποτελέσουν τα οριζόντια τμήματα του κορμού. Στο σημείο αυτό θα διακρίνουμε το κλάδεμα αμπελιού με βάση τους βλαστούς που θα χρησιμοποιηθούν.
Μόρφωση με 2 μεσοκάρδιους βλαστούς
Συγκεκριμένα, όταν ο υπάρχων βλαστός υπερβεί το πρώτο σύρμα υποστύλωσης κατά 20 εκ., κορυφολογείται για την εκβλάστηση των μεσοκάρδιων βλαστών. Μόλις οι μεσοκάρδιοι αναπτυχθούν και αποκτήσουν μήκος 35-40 εκ., τότε επιλέγονται δύο που βρίσκονται στο επιθυμητό ύψος και είναι αντίθετοι. Ενώ οι υπόλοιποι βλαστοί κλαδεύονται από τη βάση. Οι δύο αυτοί βλαστοί δένονται χαλαρά στον κάθετο πάσσαλο, ώστε να διατηρηθούν κατακόρυφοι για την ταχύτερη αύξηση του μήκους τους και την προστασία από τον άνεμο. Στη συνέχεια, όταν θα έχουν ξεπεράσει σε ύψος το 3ο σύρμα, κάμπτονται σταδιακά και δένονται πρώτα στο μεσαίο και ακολούθως στο 1ο σύρμα. Τέλος, οι βλαστοί κορυφολογούνται όταν το μήκος τους υπερβεί το μεσοδιάστημα δύο διαδοχικών πρέμνων.
Μόρφωση με κύριο και μεσοκάρδιο βλαστό
Στη δεύτερη κατηγορία, που χρησιμοποιείται ένας κύριος και ένας μεσοκάρδιος, ο βλαστός δένεται χαλαρά στον πάσσαλο υποστήριξης. Όταν ξεπεράσει σε ύψος το 3ο σύρμα, τότε κάμπτεται κατευθείαν και προσδένεται στο 1ο σύρμα υποστήλωσης. Με την απότομη αυτή κάμψη προκαλείται εκβλάστηση και γρήγορη ανάπτυξη δημιουργώντας μεσοκάρδιο βλαστό ετερόπλευρα του κύριου στο σημείο κάμψης. Ο μεσοκάρδιος βλαστός δένεται στον πάσσαλο υποστήριξης και όταν φτάσει 80-90 εκ., κάμπτεται στο μεσαίο σύρμα και ύστερα στο 1ο. Στο τέλος, όπως και προηγουμένως, και οι δύο κορυφολογούνται όταν το μήκος ξεπεράσει το μεσοδιάστημα των δύο διαδοχικών πρέμνων.
Στο 3ο έτος καλλιέργειας, ο αριθμός των βραχιόνων κυμαίνεται από 3 έως 5. Για την ισόρροπη ανάπτυξή τους συνίσταται ο 1ος βραχίονας να απέχει 20-30εκ. από τον κατακόρυφο κορμό. Ενώ μεταξύ δύο διαδοχικών η απόσταση να είναι 20-30εκ. Με την έναρξη της βλάστησης, θα πρέπει να αφαιρεθούν όλοι οι οφθαλμοί από το κατακόρυφο τμήμα του κορμού και από την κάτω πλευρά του οριζόντιου. Στο οριζόντιο τμήμα συνήθως διατηρούνται 1-2 βλαστοί και κορυφολογούνται στα 3-4 φύλλα. Όταν οι κύριοι βλαστοί αποκτήσουν ύψος 50-60 εκ., τότε κορυφολογούνται και δένονται στο μεσαίο ή ανώτερο σύρμα. Κατά το χειμερινό κλάδεμα αμπελιού οι κληματίδες κλαδεύονται σε 1-3 οφθαλμούς, ανάλογα με τη ζωηρότητά τους. Νωρίς την άνοιξη του 4ου έτους, αφαιρούνται οι ανεπιθύμητοι βλαστοί και διατηρούνται οι κληματίδες που αναπτύσσονται στις κεφαλές. Στη συνέχεια, αυτές προσδένονται στα σύρματα υποστύλωσης για καλύτερη προστασία. Ενώ το χειμώνα του ίδιου έτους εφαρμόζεται για πρώτη φορά το κλάδεμα καρποφορίας.
https://blog.douleutaras.gr/kladema-elias/Κλάδεμα καρποφορίας
Το κλάδεμα καρποφορίας γίνεται κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια της χειμέριας ανάπαυσης των πρέμνων, δηλαδή τον Γενάρη με Φλεβάρη. Ενώ έχει ως στόχο τον προσδιορισμό του αριθμού και της θέσης των παραγωγικών μονάδων σε κάθε πρέμνο. Το κλάδεμα αμπελιού διακρίνεται σε βραχύ, μακρό και μεικτό. Συγκεκριμένα, στο βραχύ, η παραγωγική μονάδα περιέχει μέχρι 3 οφθαλμούς και ονομάζεται κεφαλή. Συνήθως εφαρμόζεται στις ποικιλίες των οποίων οι καρποφόροι οφθαλμοί βρίσκονται στη βάση των κληματίδων. Στο μακρό κλάδεμα αμπελιού, η παραγωγική μονάδα διαθέτει 4-15 οφθαλμούς και ονομάζεται αμολυτή. Όπως ίσως αντιλαμβάνεσαι είναι κατάλληλο για ποικιλίες που φέρουν οφθαλμούς μακρύτερα από τη βάση. Ενώ όταν στο πρέμνο υπάρχουν κεφαλές και αμολυτές, τότε εφαρμόζεται μεικτό κλάδεμα. Το κλάδεμα καρποφορίας επηρεάζεται από τις ιδιότητες της ποικιλίας, τη γονιμότητα των οφθαλμών, τις κλιματικές συνθήκες και το έδαφος. Για παράδειγμα, σε ξηρές περιοχές συνίσταται βραχύ κλάδεμα, ενώ σε υγρά εδάφη μακρό.
Ελπίζουμε να έμαθες όλα όσα ήθελες για το κλάδεμα αμπελιού. Ωστόσο, εάν χρειάζεσαι βοήθεια, απευθύνσου στους ειδικούς. Καταχώρησε την εργασία σου στην πλατφόρμα μας και πάρε προσφορές από αξιολογημένους επαγγελματίες άμεσα & οικονομικά!